Plato – Deugden

Athener: ‘Vreemdeling’, had ge moeten zeggen, ‘het is niet voor niets dat de traditie van Kreta zo hoog staat aangeschreven in Griekenland. Deze traditie schenkt iedereen geluk die zich aan haar voorschriften houdt, en alle verworvenheden worden door haar beschikbaar gemaakt. Nu zijn er twee soorten verworvenheden: menselijke en goddelijke. De menselijke verworvenheden ontstaan dankzij de goddelijke, want als je een groot goed verwerft, krijg je alle goede dingen van lager niveau erbij. Het is alles of niets. Onder de menselijke verworvenheden komt een goede gezondheid op de eerste plaats, een schoon uiterlijk op de tweede, de lichamelijke kracht die zich toont bij hardlopen en andere bewegingen van het lichaam komt op de derde plaats, en rijkdom op de vierde, mits deze niet gepaard gaat met verblinding, maar juist met een scherp inzicht dat door intelligentie wordt gedragen.

Helder inzicht is het leidende principe en de eerste van de goddelijke eigenschappen. Op de tweede plaats komt een bezonnen staat van evenwichtigheid. Op de derde plaats komt een deugd die ontstaat uit de combinatie van de vorige twee met moed. Ik bedoel rechtvaardigheid. Op de vierde plaats komt de deugd moed.

De goddelijke eigenschappen staan als oorzaak boven de menselijke verworvenheden, en de traditie moet van dit feit uitgaan. Alle regels waaraan de mensen zich moeten houden zijn gericht op de goddelijke eigenschappen, en hiervan moeten de mensen goed worden doordrongen. Menselijke verworvenheden zijn afhankelijk van goddelijke eigenschappen, en die hangen weer af van dat ene leidende principe, inzicht.’

Uit: Plato – De Wetten – 631b–d

Voor Plato zie: Plato

Voor Plato’s De Wetten (pdf file) zie: Plato – Nomoi (De Wetten)